A. NOKTA VURUŞLU YAZICILAR (DOT MATRİX PRİNTERS)
Karakterleri noktalardan oluşmuş bir matris şeklinde ele alarak yazma işlemini gerçekleştirir. Bu yazıcılarda yazma işlemi, matris şeklinde dizilmiş iğnelerin bulunduğu bir yazma kafası tarafından gerçekleştirilir. Yazma kafası üzerindeki bu iğneler, yazma işlemi sırasında kağıda yakın olarak bulunan mürekkepli şerit üzerine dokundurulurlar. Bu nedenle kağıt üzerine basılan harfler ve şekiller noktalardan oluşur. Yazma kafası yazım sırasında çift yönde hareket eder ve bu da hızda belirgin bir artışa neden olur. İğnelerden hangilerinin hareket edeceği, yani sonuçta hangi karakterin meydana geleceği bilgisayar programlarına bağlıdır. O yüzden nokta vuruşlu yazıcılar daktilodan farklıdırlar. Bilindiği gibi daktilo ile sadece üzerinde bulunan harfler ve karakterler yazılabilir. Oysa nokta vuruşlu yazıcıların yazma kafasındaki iğneler bilgisayar programından gelen emirlere göre hareket ederek harfler, karakterler ve resimleri basabilirler. Nokta vuruşlu yazıcıların en büyük dezavantajı, baskı kalitesinin diğer yazıcılara göre düşük olması ve bazıları itibariyle gürültülü çalışmalarıdır. Baskı kalitesinin düşük olmasının temel nedeni, basılacak verinin (harf, karakter, resim) iğneler kullanılarak noktalar kümesi şeklinde meydana getirilmesidir. Bu eksikliğin giderilmesi için çeşitli teknikler kullanılmaktadır. Örneğin, aynı satır üst üste iki defa basılmakta - ki bu baskı kalitesine NLQ (Near Letter duality) denmekte - ve birinci baskıyı izleyen ikinci baskıda, yazma kafası çok az miktarda ileri hareket ettirildikten sonra ikinci kez bastırılmaktadır. Böylelikle birim alana çok daha fazla nokta konulmakta ve baskı normale göre daha kaliteli çıkmaktadır. Nokta vuruşlu yazıcılar, kenarında delikler bulunan ve sürekli form adı verilen özel kağıtlara baskı yapabildikleri gibi normal kağıtlara (A4 , A3 v.s.) da baskı yapabilirler. Baskı kalitesi düşük olmasına rağmen nokta vuruşlu yazıcılardan vazgeçilememektedir. Bunun temel sebebi, fatura kesme gibi aynı çıktının birden çok kopyasının gerektiği durumlarda, karbon kağıdı kullanımının uygun ve baskı maliyetinin düşük olmasıdır. Nokta vuruşlu yazıcıların hızı cps (character per second), saniyede basılan karakter sayısı ile belirlenir. Baskı kalitesi ise yazma kafasındaki iğne sayısı ile orantılıdır. Nokta vuruşlu yazıcılarda sürekli form (continuous form) adı verilen kağıtlar kullanılır. Bu kağıtlar, binlerce sayfadan oluşan çıktıların elde edilmesi için idealdir.
Nokta vuruşlu yazıcıların dezavantajı:
Nokta vuruşlu yazıcıların en büyük dezavantajı, yazı kalitesinin düşük olmasıdır. Bir nokta vuruşlu yazıcıdan çıkan metinlerde karakterlerin çeşitli noktaların yan yana getirilmesinden oluştuğu hemen görülür. Bunu telafi etmek için bazı matris yazıcılar “near letter qality” diye adlandırılan baskı tarzı seçeneğini sunarlar. Bu yöntemde her satır iki kere üst üste yazılır. Ama ikinci yazışta yazıcı kafası biraz kaydırılır ve böylelikle karakteri oluşturan noktalar arasındaki boşluklarda doldurulmaya çalışılır. Bu baskı kalitesini artırır fakat baskı hızını düşürür. Aynı iğnelerin çift vuruş yapmasıyla BOLD karakterler elde edilir. İtalik karakterler içinse farklı iğneler matrisi kullanılır.Nokta vuruşlu yazıcıların renkli olanları da vardır. Yazma şeritleri birkaç renkten oluşan modeller renk gerektiren grafikler için kullanılır. Genellikle Siyah, Kırmızı, Mavi, Sarı bantlar taşıyan şerit, değişik renkler gerektiğinde aşağı yukarı hareket ettirilir. Renkli Nokta vuruşlu yazıcılar sınırlı sayıda renkleri elde etmek için kullanılır. Nokta vuruşlu yazıcılar kenarlarında delikler bulunan “sürekli form” adı verilen kağıtlara baskı yapabildikleri gibi normal kağıtta kullanabilirler.
Nokta vuruşlu yazıcıların çalışma prensibi
Yazma kafasının arka tarafında mürekkebin depo edildiği küçük bir kutu bulunmaktadır. Ancak bu mürekkep bilinen mürekkeplerden farklı olup manyetize edilebilmektedir. Bilgisayardan gelen karaktere göre, kutuda bulunan mürekkebin belli bölgeleri manyetize edilmekte ve sıvı haldeki mürekkep kabarcıkları deliklerden ısıtılarak kağıda püskürtülmektedir. Böylelikle baskı işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu yazıcıların baskı kaliteleri bazı lazer yazıcılara yakındır. Aynı zamanda sessiz çalışırlar. Ancak bazı dezavantajları da vardır. Bunlardan en önemlileri kullandıkları mürekkebin çok çabuk bitmesi ve pahalı olmasıdır. İkinci bir dezavantajı ise mürekkebi püskürterek yazdığından, nokta vuruşlu yazıcılar gibi karbon kullanarak aynı anda birden çok kopyasının alınamamasıdır.Mürekkep püskürtmeli yazıcılar sessiz çalışırlar ve kaliteli baskı üretirler. Mürekkebin çabuk tükenmesi ve maliyetinin yüksek oluşu da dezavantajlarındandır.
MÜREKKEP PÜSKÜRTMELİ YAZICILAR
Mürekkep püskürtmeli yazıcılar da nokta matrisli yazıcılardır. Ancak bu yazıcılar mürekkepli şerit kullanmazlar. Resmi oluşturabilmek için vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Yazıcı kafası kâğıda değmez. Bunun yerine kafa kâğıda mürekkep damlacıkları püskürtür.
Bu yazıcılar yazma yöntemleri ve düşen fiyatları nedeniyle daha yaygın hale gelmektedir. Bu yazıcıların tutulmasının başka bir sebebi de yazıcılar arasında en sessizlerinden birisi olmasıdır
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda kullanılan yöntem nokta matrisli yazıcılardakine benzer. Kafa bir adım motoruyla sağa-sola hareket ettirilirken kâğıt merdanelerle veya traktörle dikey yönde hareket ettirilir. Ancak mürekkep, mürekkepli bir şerit aracılığıyla değil kağanın kendisi tarafından aktarılır.
Bu yazıcı kafası dikey olarak yerleştirilmiş birçok püskürtücü ucundan kâğıda minik noktalar halinde özel bir mürekkep püskürtülür. Mürekkebi kafadan ileri doğru püskürtmek için iki yöntem kullanılır: Isıl kabarcık püskürtme yöntemi ve piezoelektrik yöntem.
Isı tekniği mürekkebi ani olarak ısıtan, püskürtme ağzının içinde bulunan küçük bir ısıtıcı kullanır. Mürekkebin bir kısmı buharlaşır ve gaz kabarcığı geri kalan mürekkebi dışarıya doğru iter. Bugün bu teknik o kadar iyileştirilmiştir ki bu işlem saniyede birkaç bin defa yapılır.
Piozelektrik yöntem mürekkebi ısıtmak yerine mürekkebi püskürtmek için püskürtücü ağzının tümünü ani olarak daraltır. Piozelektrik olay nedeniyle bazı kristaller bir elektrik gerilimi uygulandığında kristal büzülür
Bunun için her püskürtme ağzına elektriğe duyarlı bir mürekkep kullanıldığında mürekkebin püskürtmesinin kolalıkla kontrol edilmesini sağlayan bir piozelektrik kristal yerleştirilmiştir. Bu yöntemde saniyede binlerce mürekkep damlasının püskürtülmesine olanak sağladığı için yeteri kadar yüksek baskı hızına ulaşır.
Her iki sistemle de 200 CPS'lik baskı hızlarına ulaşılabilir.Buna göre birçok mürekkep püskürtmeli yazıcı bir sayfayı yaklaşık 20 saniyede basar.
Mürekkep benekleri
Bugün bu yöntemlerin her ikisi de 300 DPI çözünürlüklere olanak verecek kadar küçük mürekkep benek boyutuna, ağız çaplarına ve dolayısıyla ağızlar arası uzaklıklara ulaşmışlardır.
Ne var ki asıl yazıcı kalitesi bu depere tam anlamıyla ulaşamaz. Bunun sebebi kağıda çarpan her mürekkep damlacığının bir miktar dağılarak resmin niteliğini düşürmesidir. Mürekkep bileşimlerinin sürekli iyileştirilmesiyle bugün artık normal daktilo kağıtlarına yapılabilse de bu etkiden tamamen kurtulunabilmiş değildir.
Bu baskı yönteminin başlıca avantajı farklı renkli mürekkepleri kullanmanın kolay olmasıdır. Renkli mürekkep püskürtmeli yazıcıların daha hesaplı olması nedeniyle artık sırada PC kullanıcıları da renkli baskı yapılabilmektedir.
LAZER YAZICILAR
Yazıcının kendi fiyatı çok pahalıdır. Ancak bir sayfanın basım maliyeti çok düşüktür. Hız ve kalite çok yüksek düzeydedir. Profesyonel iş yapan kullanıcıların kullandığı yazıcılardır.Lazer yazıcılar vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Lazer yazıcılarda kullanılan baskı yöntemi fotokopi makinesindekine benzer Lazer yazıcılar satır satır yazmak yerine sayfa sayfa yazarlar. Sıklıkla Lazer yazıcı üreticileri Fotokopi makinesi üreticilerinin mekanizmalarını kullanırlar. Örneğin Hewlett Packard lazer yazıcıları Canon Fotokopi makinelerinin baskı mekanizmalarını kullanarak yapılır. Eğer bu yazıcılardan birine sahipseniz tonerini bir Canon fotokopi makinesinin kartuşuyla değiştirebilirsiniz. Lazer yazıcı bütün sayfayı bir kerede basmak için geniş bir bellek kullanır. Lazer yazıcılardaki ROM basılacak dökümanın tam sayfa bir haritasını oluşturur. Bir bit haritası lazer ışını darbeleri ile sonra bu lazer ışını bir sıra aynadan yansıyarak ışığa duyarlı dönen bir silindir üzerine düşürülür. Lazer ışını silindiri tarayarak basılı alanları elektriksel olarak nötr hale getirir. Negatif yüklenmiş toner tozu nötr alanlara yapışır, negatif yüklü alanlara yapışmaz. Merdanenin sıcaklığı karakteri oluşturan noktaların kağıda geçmesini sağlar.
Lazer yazıcılar da çok sessizdir ve basım kaliteleri olağanüstüdür. Ama her güzel ve kaliteli şeyde olduğu, fiyatları da yüksektir (fiyatları 700 Dolarla 15 000 Dolar arasında değişir)
Grafik çıktılar Lazer yazıcıların zayıf taraflarını ortaya çıkarır. Bir lazer çıktısı alabilmek için bütün resmin yazıcıya yüklenmesi gerekir. Yazıcı baskıya geçmeden önce bir boyutta bir verinin tamamını saklamak zorundadır. Buna göre yüksek çözünürlüklü bir sayfa grafik çıktısı için 1MB yazıcı belleği yeterli değildir. Yazıcının da kendi işletim sistemi bir belleğe ihtiyaç duyar. Lazer yazıcılar sürekli form yazıcı kağıdı kullanmazlar.
Lazer Yazıcıda Dikkat Edilecek Ölçütler; Yazıcının dakikada basabildiği sayfa sayısı (hız), Bir sayfa düzenleme dili ile (PostScript ya da PCL) uyumlu çalışıp çalışmadığı, Baskı yapabileceği kağıt türleri, Kağıt üzerinde maksimum baskı alanı, Basabileceği font saysı, Yazıcının belleğinin büyüklüğü Network ortamında baylaşıma açık olup olmadığı, toner ömrü, fiyatı.Lazer yazıcıların hızı ppm (page per minute : dakikadaki sayfa sayısı) ile ölçülür. Bir yazıcının hızında iki farklı ölçüt söz konusudur. Bunlardan birinci sayfanın görüntüsünün bellekten hazırlanıp basılması, ikincisi ise aynı sayfanın birkaç dakika içinde arka arkaya kaç kez basılabileceği. Lazer yazıcılar çalışmaları sırasında ozon gazı üretirler. Ozon gazı fazla alındığında beyinde tahribat yaratır. Bu yüzden lazer yazıcıların bulunduğu yerleri sık sık havalandırmak gerekir.
Basılacak sayfanın bir görünümü, basımdan önce yazıcının belleğinde oluşturulduğu için bir lazer yazıcının en azından 4 MB belleğe ihtiyacı vardır. (300 dpi’lik bir sayfa bile 1.5 MB bellek gerektirmektedir.
1-Bir Laser Yazıcının Parçaları
Laser yazıcılar ile ilgili olarak öncelikle parçalarına bir göz atalım.
1.1. Veri Arabirimi
Tahmin edileceği gibi, yazıcıdaki en büyük devre kartı (printed circuit board) veriyi almaya ve değiştirmeye yarar. HP Yazıcıdaki bu ve diğer kartlara PCA ( printed circuit assembly) ismini vermiştir. HP II serisinde bu karta Arabirim PCA denirken, sonradan üretilen yazıcılarda Formatter (biçimleyici) PCA denmektedir. Biz bu ana kart için arabirim denetleyicisi terimini kullanacağız.
1.2. Arabirim Denetleyicisi
Arabirim denetleyicisi, yazıcının ana kartıdır. Üzerinde büyük ve karmaşık birkaç kısım vardır. Görevleri arasında aşağıdakiler vardır:
• Kurulmuş dört ana birim portundan birini kullanarak host ile iletişim kurar.• Gelen verileri, yazıcını anlayabileceği dile çevirir.• Kullanıcı girişi için Denetim Masası’nı görüntüler.• Kullanılmıyorken yazıcının durumu hakkında, farklı LED’ler yoluyla bilgi verir.• Konfigürasyon ve font ile ilgili bilgileri saklar.
Üzerinde duracağımız ilk fonksiyon, bilgi girişine ve host ile iletişime imkan veren bir veri yolu arabirimi olan giriş arabirimidir.
1.2. Giriş Arabirimleri
a) Seri portlarİsminden de anlaşılacağı gibi seri, verileri bir tek bit şeklinde göndermek için kullanılır; yani göndermek için bir kablo, almak için başka bir kablo kullanılır. Parelel port ile kıyaslandığında daha karmaşık ve esnek bir ara birimdir. Seri port, hız gibi birkaç parametrenin değiştirilmesi için konfigüre edilebilir ve farelerden tutunda modemlere kadar her şeyde bulunabilir.Eğer sessiz bir ortamda iyi yalıtılmış bükümlü-sarmal türü bir kablo kullanılıyorsa, seri bir port sayesinde birkaç yüz feet’ten uzak mesafelerde veri transferi yapılabilir. Laser yazıcıdaki seri port, paralel port’a göre daha az kullanılmaktadır.
b) Paralel Portlar
Diğer yandan, paralel port veri taransferi için sekiz kablo kullanılır. Bir kerede sadece bir byte veri kabloyu dolaşacaktır. Yazıcıdaki arabirim konnektörüne genelde Centronics pot dense de, aslında öyle değildir. Bu isim, sadece, eski zamandaki eski bir portun adıdır. günümüzdeki arabirim Epson tarafından geliştirilmiştir.Paralel portun en büyük dez avantajı mesafe açısından çok sınırlı olmasıdır. birçok üretici, laser yazıcılardaki paralele arabirim kablonun uzunluğunun 15 feet(yaklaşık 4,5 metre) ile sınırlı olmasını istemektedir.
c) Opsiyonel I/O
Üçüncü arabirim, opsiyonel I/O yada video portudur. HP yazıcılarındaki opsiyonel I/O portu, yazıcının arkasına, standart seri ve paralel portların yanına yerleştirilmiştir. Bu, birçok terfie ve emülasyon genişletmesine imkan verir. Aralarında en çok bilineni, yazıcının MAC bilgisayarları ile iletişim kurmasına imkan tanıyan Laser Writer terfisidir. Bu ayrıca, yazıcı paylaştırma cihazları gibi diğer birçok genişletmede arabirim olarak kullanılır.
d) Network I/O
Özellikle yazıcılar için üretilen ağ kartlarını son bölümde incelemiştik ve buradada özel bir not olarak bu konuya kısaca değindik. I/O’nun temel şekli olan bu kart, günümüzde iş dünyasında kullanılmaktadır çünkü kimse I/O’nun paralel portun yanında olmasını istemediği için yazıcısını masanın çevresinde tutmaz.
1.4. İşlemci
Arabirim denetleyicisinde de tüm tüm operasyonun bir beyni, yani işlemci (CPU) vardır. Hangi port veri alırsa alsın, CPU işlemi düzenleycek ve denetleyecektir. Eski model LaserJet’lerde kullanılan CPU, Motorola 68000 serisi iken, daha sonra üretilen LaserJet III’lerde 68030 kullanılmaya başlandı. LaserJet 4 ve daha ileri düzey yazıcılarda ise Intel 960 RISC tabanlı işlemci bulunmaktadır.Bu işlemciler çok büyük kapasiteli olmalarına rağmen, bunların yerini birçok yeni ürünün aldığını göreceksiniz, çünkü insanlar ana bilgisayarlarda daha güçlü ve hızlı bir cpu kullanmak istemektedirler. Örneğin, sisteme arka plan basımı için laserin daha yüksek çözünürlüğe ayarlanmasını sağlayan arabirim eklersiniz, daha güçlü bir işlemciye gerek vardır.
1.5. Yazıcı Belleği
Üreticilerin, özellikle ürünlerin terfisinde dikkat ettiği konulardan biri, Ram miktarı ve konfigürasyonudur. LaserJet 4 ve 5’te, III’e (2 mb) göre daha fazla Ram vardır. Ve standart Dram SIMM ‘ler kullanan biri tarafından kolayca terfi edilebilir. Eski terfilerin kurulması o kadar zor değildi; asıl sorun bunların çok pahalı olmasıydı.Ram terfileri, grafik çizimleri için çok kullanışlıdırlar, sayfa korumasını sağlarlar ve genel olarak sistemi hızlandırırlar. CPU’da olduğu gibi; host hafızasının genişletilmesi amacıyla, yazıcı RAM’inin yerini bir terfi arabirimi alabilir.
1.6. Sistem veri yolu
PC gibi laser yazıcıda da dahili bir veri yolu vardır. Bu veri yolunu bir çevre yolu ve verileri de arabalarmış gibi düşünebiliriz. Çevre yolunda araba kullanmak istersiniz, mevcut trafiğe dahil olmak zorunda kalırsınız. Arabirim denetleyicisi, tüm bilgilerin buradan ana sistemin veri yoluna girdiği birimdir.
Laser Yazıcının Çalışma Şekli
Laser baskı, birçok aşaması bulunan bir işlemdir. İşlemi anlamak, teknik bir uygulamadan daha fazlasını gerektirir; yanlışları fark etmek ve bunları düzeltmeyi bilmek çok önemli ve gereklidir.Bunu, daha sonradan detaylı bir şekilde anlatacağım, ancak şimdi bir laser yazıcının genel olarak çalışma şeklinin ne olduğuna bir göz atalım: Baskı tamburu (drum) temizlenir, üzerine eloktrostatik yükler sayesinde bir görüntü “boyanır”, sonra baskı toneri yüklü alanlara doğru hareket eder, daha sonra toner bir kağıda transfer edilir ve en sonunda ısıtılmış metal bir bilye sayesinde, toner kağıda yapışıp kalır.
2.1. Veri GirişiBir uygulama basıma hazır veri içeriyorsa, bu uygulama, dış dünyaya bir kapı açılmasını sağlayan PC içindeki donanım servisleri ile iletişime geçer. Daha sonra PC, aktif I/O portuna bağlı bir veri terminal cihazının bulunduğunu belirler ve bu cihazın veri beklediğinden emin olur.Laser yazıcı, paralel arabirim üzerindeki elektronik flaş hattını ya da seri arabirim üzerindeki
DTR’ı çekerek, bilgisayarın önermelerine karşılık verir. Bu, yazıcının aktif olmadığını ama algılayıcı olduğunu gösterir. Bir uygulama veri almaya başladığında, bu veri yazıcı tamponu tarafından alınacaktır.HP laser yazıcılarında ise, arabirim denetleyicisi veriyi alır ve isteyen birimlere gönderir. Bu birimler, opsiyonel I/O portundaki bir donanım cihazı veya font kartuşu ile birlikte çalışan ya da yazıcı hafızasında bulunan bir program olabilir.Eğer bu tür bir cihaz ya da program varsa, ya veriyi doğrudan kullanacak ya da istenilen ucu tamamlamak için laser makinesinin modülasyonunu değiştirecektir.Veri basıma hazır hale gelindiğinde, laser görüntüyü tanımlamaya başlamadan önce, donanım bir hazırlık işleminden geçecektir.Basım işleminin büyük bir kısmı, Elektro-fotoğraf Kartuşu sayesinde gerçekleşmektedir. Arabirim PCA her veri alışında, kartuş içinde bir takım aşamaların oluşması gerekir.
2.2. Tamburun HazırlanmasıBu aşamalardan ilki tamburun hazırlanmasıdır. Basım işleminin kalbi, ışığa hassas bir materyal ile kaplı bir alüminyum silindir olan ışığa hassas bir parçadır. Tamburun görevi, laser yazıcı tonerini yukarı kaldırmak ve kağıda dökmektir.
a) Tamburun Temizlenmesi
Her görüntünün basımı için aynı ışığa hassas tambur kullanıldığı için, bu tambur (mektup büyüklüğünde her sayfanın basımında, aşağı yukarı 3 tur dönmektedir), üzerindeki eski görüntü tamamen temizlenerek, yeni görüntü için hazırlanmaktadır. Eğer tambur tamamen temizlenmezse, sonraki sayfalarda, önceki basımlardan kalan hayali görüntüler belirecektir. Kara tahtayı tamamıyla silmenin ne kadar zor olduğunu bilirsiniz, silinmeden önce tahtaya yazılanlardan bir kısmı, silindikten sonra tahtanın bir kısmında her zaman kalır. İşte, laser basımda önlemek istediğimiz budur.Temizleme işlemi iki aşamada yapılır. Mekanik olarak, tamburda fazladan kalan toner, bir lastik temizleme bıçağı ile devamlı temizlenir. Daha sonra tambur, eloktrostatik olarak; eski yazıcılarda üst kapakta bulunan beş tane temizleme lambası ile, yeni yazıcılarda ise bir başka tambur olan yüklü tambur ile temizlenir. Lambalı yazıcılarda, lambalar, kartuşun üst tarafındaki iki dar kapaktan biri sayesinde, ışığa hassas tamburun üzerinde parlar. Bu iki kapak, kapak kapandığında otomatik olarak açılır. Bu lambalar, tamburun ışığa hassas bölümünü aydınlatarak, fazla yükleri nötralize ederler.Işığa hassas bölüm, ışığa doğru tutulursa kalıcı bir hasara uğrayabilir; bu sebeple, lambalardan gelen ışık kırmızı olarak süzülür. II ya da III no‘lu modellerin üst kısmını kaldırırsanız, kırmızı bir plastik göreceksiniz; bu, lambaların filtresidir.
Ayarlama İlk hazırlıktan sonra tambur, bir sonraki görüntü için hazırlanmalıdır. Bu işlem, tambur yüzeyinin; eski yazıcılarda birincil korona parçası ( kartuşun içindeki ) ile, yeni yazıcılardaki yüklü bir tambur ile, negatif bir yüke tabi tutulmasıdır. Yüksek voltaj kaynağı, korona teli ya da yüklü tambura -600V DC’lik bir yük sağlamakta ve böylece elektriksek bir korona oluşturulur. Bu – 600 V’luk yük, değiştirilebilir laser kartuşunda bulunan ana korona isimli çok önemli bir tel için gereklidir. Korona, tambura uygulanan –600 voltu alabilmek için aslında, -6000 voltluk yükü dışarı vermelidir.Hava, doğal bir yalıtkandır ve korona telinden tambura olan yük transferinde araya girebilir. Ancak, eğer bir korona teli bir yük üretirse, tel çevresindeki havanın iyonlaşmasına neden olur ve böylece tambur ve korona arsındaki yalıtkanlığın ortadan kalkmasını sağlar. Bu yüzden, -600 voltluk yük, tamburun tüm yüzeyine doğru nakledilir.Tamburun yüzeyine toplanan voltaj sabittir çünkü yüksek-voltaj güç kaynağındaki varistor’a bağlı bir levha tarafından filtre edilir.Varistor ismi, bu cihazın değişken bir direnç olmasından ileri gelmektedir. Belirli bir voltaj düzeyine ulaşılmadıkça, elektriği geçirmeyecektir. Bu özellik de, bu cihazın bu tür bir uygulamada kullanışlı olma nedenlerinden biridir.
Görüntünün Tambur Üzerine Yayılması
Ayarlandığına göre, tambur artık yeni görüntü için hazırdır.Işığa hassas tambur, laser birimi ile taranır. Bu işlem, CRT’ye benzer bir yöntem ile yapılır. Işının tekrarlayarak yaptığı yatay
süpürme hareketi.Karakter tanımı, arabirim denetleyicisi tarafından belirlendiğinde, o anki ışının durumuna göre uygun zamanlarda bir laser diyot açılıp kapanır ve böylece laser ışığı elde edilir. Bu ışık daha sonra, çok kenarlı bir aynanın döndürülmesinden elde edilen yansımaları sayesinde, belirlenir. Laserjet III ve daha ski modellerde, diyodun açık/kapalı durumu, tamburun içindeki ışının yaptığı işlemin her inçinde, 300 kez değiştirilebilir çünkü bu tür yazıcılarda 300 dpi çözünürlük vardır. Bu özellik, etkilenmiş bölgelerdeki voltaj potansiyelinde yük boşalmasına neden olarak ve böylece laser ile görünmez bir eloktrostatik görüntü oluşturarak, karakterin uygun bir bölümünün eşlenmiş halinin tamburda belirlenmesini sağlar.Laserin tambura girişi, şekil 18’de gözüküyor.
Renkli Baskı Farkı
Renkli laser yazıcılar çok pahalı olmalarına rağmen, ürettikleri harika grafikler ve yazılardan dolayı hak ettikleri ilgiyi topluyorlar. Bu yazıcılar tarafından üretilen profesyonel düzeydeki basımlar, kendi reklamlarını ya da grafiklerini yapan kişiler üzerinde derin bir etki bırakıyorlar. Renkli laserler, normal laser yazıcılara benzer bir şekilde çalışır; sadece daha fazla yüke ihtiyaçları vardır.
Gittikçe çok popüler olmaya başlayan renkli baskı yöntemi, HP Color Laser’lerde kullanılan “ Doğrudan Tambura ” yöntemidir. İlk olarak transfer işleminde, korona, tambur üzerine negatif yük yükler; daha sonra laser, tamburun üzerini temizler ve sarı tonerin ( basımdaki dört ana renkten ilki ) bağlanması için görüntü oluşturur. Sarı toner, yuvasına döndükten sonra, korona tambura bir daha yük yükler ve laser, tamburun üzerinde görevine başlar ve bir sonraki basım rengi olan magenta ( morumsu kırmızı ) için bir görüntü oluşturur. Bu işlem, diğer iki renk olan mavi ve siyah içinde devam eder. Dört rengin hepsi tambura tatbik edildikten sonra, görüntü hazır haldeki kağıda aktarılır.
Kağıdın Beslenmesi,
Tambur ayarlandığında kağıt, sensör/besleme bilyesi ile yazıcının içine doğru çekilecektir. Şekil 19’de de görüldüğü gibi..Şekilde de gördüğümüz gibi, kağıt yukarı doğru eğilmiştir. Ayrıca şuna da dikkat etmişsinizdir ki, bazen yazıcı, kağıdı tabladan bir inç kadar çeker ve devam etmeden önce kısa bir süre bekler. Bu iki olayın amacı kağıdın üst kenarının tambur üzerindeki görüntünün üst kısmı ile aynı hizaya gelmesini sağlamaktır.
Kağıt daha sonra kayıt bilyelerine gelir. Bu bilyeler, baskı işleminin her aşaması aynı anda gerçekleşecek ise kağıdı bırakırlar.
Görüntünün Geliştirilmesi
Metalik silindir, ışığa hassas tamburun hemen yanındadır. Görevi, hazneden toneri almak ve onu kullanılabilir bir şekilde tambura göndermektir. Bu araç, developing silindirdir. Developing silindir dönerken yüzey kısmının bir bölümü, kartuşun toner haznesinin içindeki temas eder. Silindirin manyetik özelliği nötral haldeki küçük toner parçacıklarını karşı konmazbirşekilde çeker ve bu parçacıklar silindire yapışıp kalırlar.Silindire yapışan toner, yükünü, ışığa hassas tamburun görüntü alanına doğru olan yolculuğu sırasında , alır.Toner, demir okside ( elektrik yükleri tarafından çekilen bölüm ) bağlı plastikreçine parçalarından ( eriyenbölüm ) oluşmuştur. Toner-yüklü developing silindir dönerek, görüntüsü hazır, ışığa hassas tambura yaklaşır, kazıyıcı bıçak, fazla toneri çıkarır ve böylece görüntü işlemine büyük bir katkıda bulunur. Manyetik durumdaki developing silindirin elektriksel özellikleri, bir DC bias’ı ve bir Ac potansiyeli ile artar. DC bias’ı kullanıcı tarafından basım yoğunluğu kontrol kolu ile ayarlanır. Görevi basılan kağıdın üzerinde son bulunan tonerin yoğunluğunu düzenlemektir.
Mantıksal olarak, daha fazla sayıda yeşil çark seçilmesi, ışığa hassas tambura gönderilen toner miktarının azalmasına neden olur ve böylece görüntü kağıtta daha hafif olarak belirir. Developing silindir, bu noktada, ışığa hassas tambur üzerinde laserden etkilenmiş bölgelere, çok fazla negatif yüklü toneri gönderdikçe, bu bölgeler görünmez elektrostatik görüntüye doğru çekilirler çünkü bu görüntünün kendiside negatif yüklü olmasına rağmen, tonerden çok daha fazla negatiftir. Tamburun geri kalan kısmı, yani laserden etkilenmiş bölüm, -600 V DC yüke sabit kalır vebenzer yüklü diğer toneri kuvvetli bir şekilde iter.Developer bilyedeki AC elemanı, Dc potansiyelini ve böylece tonerin, ters yönde bir işlemle, en yüksek potansiyeldeki eksi yüklü bilyeden kurtulmasına sebep olur. AC elemanı periyodundaki yüksek geçişini yaptığında toner, bilye tarafından yeniden çekilecektir. Bu ters işlem, saniyede 60 kez olur ve laserden etkilenmiş alanlar bir toner yığını ile kaplanacaktır. Elektrostatik açıdan tanımlanan görüntüye ulaşan toner parçaları, developing silindire geri dönmezler. Kullanıcı, dönen yeşil kablodaki Dc bias’ının ( bilinen birçok yazıcıda ) yönünü kontrol eder ve böylece DC onu kağıda döken tonerin yoğunluğunu etkiler.
. Görüntü Transferi
İstenen görüntü şu anda, kaliteli toner parçacıkları şeklinde tamburun üzerinde bulunmaktadır. Tonerin %50’sidemir oksit, %50’si plastiktir. Aslında toneri, yüzey boyunca güçlü bir mıknatısı sürterek tamburdan kurtarabilirsiniz. Daha sonra, laser yazıcı kağıda çok güçlü bir pozitif yük ( +600 volt ) vererek, toneri kağıda geçirir. Bu yük, yazıcıdaki önemli bir diğer ince tel olan transfer korona tarafından kullanılır. Toner, daha sonra tam buradan kağıda geçer.
Toner, kağıdın üzerine geçtiğinde, kağıt, yükünü azaltan statik yük eleyicisinden geçer. Ve görüntü, kağıtta belirir.Görüntü, tamburdan kağıda aktarıldıktan sonra, kağıdın tamburdan ayrılması, önceden belirlenmiş bir sonuç değildir. Ancak kağıt ilerledikçe, kağıdın doğal kalın-lığı bu ayrılma işlemini hızlandırır çünkü tamburun çapı çok küçüktür. Yine de, daha ince kağıtlar tambura yapışabilirler bu yüzden statik eleyici ayırma işlemine hız kazandırır.
Statik eleyici, pozitif yüklü kağıt ile negatif yüklü tambur arasında nötralizasyonu sağlayan çok fazla yüklü bir sıra dişlidir.
Görüntünün Kağıda Geçirilmesi
Kağıt, toner görüntüsü ile beraber eritme merkezine doğru ilerler. Ancak toner görüntüsü güven verici bir durumda değildir çünkü bu görüntü kağıda, sadece yerçekimi ve zayıf bir eloktrostatik yük ile bağlıdır. Eritme merkezinde, eritici bilye, temizleme yastığı, termositör, termo-koruyucu ve baskı bilyesi bulunmaktadır. Eritme bilyesi, eritme işlemi için gerekli ısıyı sağlamak için yüksek yoğunlukta kuvars bir lamba bulunan teflon kaplı bir silindirdir. Eğer ısı, beklenenden daha fazla olursa, eritici bilyenin yanında bulunan ve yazıcıyı gerektiğinde kapatacak, termositör adında bir belirleme/ koruma mekanizması vardır.
Laserjet III eriticisinin derecesi, açık ama baskı yapmıyorken 165C derece, baskı yapıyorken 180C derecedir. Laserjet 4 ‘te bu dereceler daha yüksektir. Bu dereceleri belirttikten sonra, zamklı, plastik kaplı, mürekkepli ya da kabartmalı bir görüntü araçlarının cihazın içine yerleştirilememesi konusunda sizi uyarayım. Birçok kişinin tepegözde kullanmak üzere sunum sayfaları yapmak için cihazın içine asetat yerleştirdiğini duydum. Durumu basitleştirmek gerekirse, eğer 180C derecenin altında eriyen bir şey üzerinde baskı yapmaya çalışırsanız, muhtemelen yeni bir iletici bilye almak zorunda kalırsınız. Temizleme yastığı, eritici bilyeye devamlı temas edecek şekilde yerleştirilmiştir. Bu yastık işlem süresince oluşan pislikleri temizler ve kaygan durumdaki eritici için silikon bir film tedarik eder. Bu durum, görüntünün eritildiği kağıdın planladığı gibi ilerlemekte olduğunu gösterir. Bir yazıcının ömrünün uzatılmasını ve kalitesini kaybetmemesi için, kartuşla beraber yastığın da değiştirilmesi gerekir. Silikon film olmadan, sıcak eritici devamlı kirlenecektir.
Baskı bilyesi, eritici bilyenin karşısında duran lastik bir bilyedir. Kağıt aralarından geçerken iki bilye de kağıda baskı yaparlar. Eritici bilye, diğerleri üzerinde daimi bir etki bırakan güçlü bir kişiye benzer. Bu yüzden her birkaç dakikada bir, yazıcı bu parçayı döndürecek ve böylece, lastik bilye, bilyeleri,n bir grup olarak bulunduğu alanda sürekli bir darbe almaktan kurtulacaktır. İşte bu, hiçbir sebep yokken laser yazıcının çıkardığı tuhaf sestir.Laser II ve III’te bulunan, eritici parçanın arkasındaki keçe kaplı kapağı arkaya doğru itersiniz baskı bilyesini görürsünüz
Karakterleri noktalardan oluşmuş bir matris şeklinde ele alarak yazma işlemini gerçekleştirir. Bu yazıcılarda yazma işlemi, matris şeklinde dizilmiş iğnelerin bulunduğu bir yazma kafası tarafından gerçekleştirilir. Yazma kafası üzerindeki bu iğneler, yazma işlemi sırasında kağıda yakın olarak bulunan mürekkepli şerit üzerine dokundurulurlar. Bu nedenle kağıt üzerine basılan harfler ve şekiller noktalardan oluşur. Yazma kafası yazım sırasında çift yönde hareket eder ve bu da hızda belirgin bir artışa neden olur. İğnelerden hangilerinin hareket edeceği, yani sonuçta hangi karakterin meydana geleceği bilgisayar programlarına bağlıdır. O yüzden nokta vuruşlu yazıcılar daktilodan farklıdırlar. Bilindiği gibi daktilo ile sadece üzerinde bulunan harfler ve karakterler yazılabilir. Oysa nokta vuruşlu yazıcıların yazma kafasındaki iğneler bilgisayar programından gelen emirlere göre hareket ederek harfler, karakterler ve resimleri basabilirler. Nokta vuruşlu yazıcıların en büyük dezavantajı, baskı kalitesinin diğer yazıcılara göre düşük olması ve bazıları itibariyle gürültülü çalışmalarıdır. Baskı kalitesinin düşük olmasının temel nedeni, basılacak verinin (harf, karakter, resim) iğneler kullanılarak noktalar kümesi şeklinde meydana getirilmesidir. Bu eksikliğin giderilmesi için çeşitli teknikler kullanılmaktadır. Örneğin, aynı satır üst üste iki defa basılmakta - ki bu baskı kalitesine NLQ (Near Letter duality) denmekte - ve birinci baskıyı izleyen ikinci baskıda, yazma kafası çok az miktarda ileri hareket ettirildikten sonra ikinci kez bastırılmaktadır. Böylelikle birim alana çok daha fazla nokta konulmakta ve baskı normale göre daha kaliteli çıkmaktadır. Nokta vuruşlu yazıcılar, kenarında delikler bulunan ve sürekli form adı verilen özel kağıtlara baskı yapabildikleri gibi normal kağıtlara (A4 , A3 v.s.) da baskı yapabilirler. Baskı kalitesi düşük olmasına rağmen nokta vuruşlu yazıcılardan vazgeçilememektedir. Bunun temel sebebi, fatura kesme gibi aynı çıktının birden çok kopyasının gerektiği durumlarda, karbon kağıdı kullanımının uygun ve baskı maliyetinin düşük olmasıdır. Nokta vuruşlu yazıcıların hızı cps (character per second), saniyede basılan karakter sayısı ile belirlenir. Baskı kalitesi ise yazma kafasındaki iğne sayısı ile orantılıdır. Nokta vuruşlu yazıcılarda sürekli form (continuous form) adı verilen kağıtlar kullanılır. Bu kağıtlar, binlerce sayfadan oluşan çıktıların elde edilmesi için idealdir.
Nokta vuruşlu yazıcıların dezavantajı:
Nokta vuruşlu yazıcıların en büyük dezavantajı, yazı kalitesinin düşük olmasıdır. Bir nokta vuruşlu yazıcıdan çıkan metinlerde karakterlerin çeşitli noktaların yan yana getirilmesinden oluştuğu hemen görülür. Bunu telafi etmek için bazı matris yazıcılar “near letter qality” diye adlandırılan baskı tarzı seçeneğini sunarlar. Bu yöntemde her satır iki kere üst üste yazılır. Ama ikinci yazışta yazıcı kafası biraz kaydırılır ve böylelikle karakteri oluşturan noktalar arasındaki boşluklarda doldurulmaya çalışılır. Bu baskı kalitesini artırır fakat baskı hızını düşürür. Aynı iğnelerin çift vuruş yapmasıyla BOLD karakterler elde edilir. İtalik karakterler içinse farklı iğneler matrisi kullanılır.Nokta vuruşlu yazıcıların renkli olanları da vardır. Yazma şeritleri birkaç renkten oluşan modeller renk gerektiren grafikler için kullanılır. Genellikle Siyah, Kırmızı, Mavi, Sarı bantlar taşıyan şerit, değişik renkler gerektiğinde aşağı yukarı hareket ettirilir. Renkli Nokta vuruşlu yazıcılar sınırlı sayıda renkleri elde etmek için kullanılır. Nokta vuruşlu yazıcılar kenarlarında delikler bulunan “sürekli form” adı verilen kağıtlara baskı yapabildikleri gibi normal kağıtta kullanabilirler.
Nokta vuruşlu yazıcıların çalışma prensibi
Yazma kafasının arka tarafında mürekkebin depo edildiği küçük bir kutu bulunmaktadır. Ancak bu mürekkep bilinen mürekkeplerden farklı olup manyetize edilebilmektedir. Bilgisayardan gelen karaktere göre, kutuda bulunan mürekkebin belli bölgeleri manyetize edilmekte ve sıvı haldeki mürekkep kabarcıkları deliklerden ısıtılarak kağıda püskürtülmektedir. Böylelikle baskı işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu yazıcıların baskı kaliteleri bazı lazer yazıcılara yakındır. Aynı zamanda sessiz çalışırlar. Ancak bazı dezavantajları da vardır. Bunlardan en önemlileri kullandıkları mürekkebin çok çabuk bitmesi ve pahalı olmasıdır. İkinci bir dezavantajı ise mürekkebi püskürterek yazdığından, nokta vuruşlu yazıcılar gibi karbon kullanarak aynı anda birden çok kopyasının alınamamasıdır.Mürekkep püskürtmeli yazıcılar sessiz çalışırlar ve kaliteli baskı üretirler. Mürekkebin çabuk tükenmesi ve maliyetinin yüksek oluşu da dezavantajlarındandır.
MÜREKKEP PÜSKÜRTMELİ YAZICILAR
Mürekkep püskürtmeli yazıcılar da nokta matrisli yazıcılardır. Ancak bu yazıcılar mürekkepli şerit kullanmazlar. Resmi oluşturabilmek için vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Yazıcı kafası kâğıda değmez. Bunun yerine kafa kâğıda mürekkep damlacıkları püskürtür.
Bu yazıcılar yazma yöntemleri ve düşen fiyatları nedeniyle daha yaygın hale gelmektedir. Bu yazıcıların tutulmasının başka bir sebebi de yazıcılar arasında en sessizlerinden birisi olmasıdır
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda kullanılan yöntem nokta matrisli yazıcılardakine benzer. Kafa bir adım motoruyla sağa-sola hareket ettirilirken kâğıt merdanelerle veya traktörle dikey yönde hareket ettirilir. Ancak mürekkep, mürekkepli bir şerit aracılığıyla değil kağanın kendisi tarafından aktarılır.
Bu yazıcı kafası dikey olarak yerleştirilmiş birçok püskürtücü ucundan kâğıda minik noktalar halinde özel bir mürekkep püskürtülür. Mürekkebi kafadan ileri doğru püskürtmek için iki yöntem kullanılır: Isıl kabarcık püskürtme yöntemi ve piezoelektrik yöntem.
Isı tekniği mürekkebi ani olarak ısıtan, püskürtme ağzının içinde bulunan küçük bir ısıtıcı kullanır. Mürekkebin bir kısmı buharlaşır ve gaz kabarcığı geri kalan mürekkebi dışarıya doğru iter. Bugün bu teknik o kadar iyileştirilmiştir ki bu işlem saniyede birkaç bin defa yapılır.
Piozelektrik yöntem mürekkebi ısıtmak yerine mürekkebi püskürtmek için püskürtücü ağzının tümünü ani olarak daraltır. Piozelektrik olay nedeniyle bazı kristaller bir elektrik gerilimi uygulandığında kristal büzülür
Bunun için her püskürtme ağzına elektriğe duyarlı bir mürekkep kullanıldığında mürekkebin püskürtmesinin kolalıkla kontrol edilmesini sağlayan bir piozelektrik kristal yerleştirilmiştir. Bu yöntemde saniyede binlerce mürekkep damlasının püskürtülmesine olanak sağladığı için yeteri kadar yüksek baskı hızına ulaşır.
Her iki sistemle de 200 CPS'lik baskı hızlarına ulaşılabilir.Buna göre birçok mürekkep püskürtmeli yazıcı bir sayfayı yaklaşık 20 saniyede basar.
Mürekkep benekleri
Bugün bu yöntemlerin her ikisi de 300 DPI çözünürlüklere olanak verecek kadar küçük mürekkep benek boyutuna, ağız çaplarına ve dolayısıyla ağızlar arası uzaklıklara ulaşmışlardır.
Ne var ki asıl yazıcı kalitesi bu depere tam anlamıyla ulaşamaz. Bunun sebebi kağıda çarpan her mürekkep damlacığının bir miktar dağılarak resmin niteliğini düşürmesidir. Mürekkep bileşimlerinin sürekli iyileştirilmesiyle bugün artık normal daktilo kağıtlarına yapılabilse de bu etkiden tamamen kurtulunabilmiş değildir.
Bu baskı yönteminin başlıca avantajı farklı renkli mürekkepleri kullanmanın kolay olmasıdır. Renkli mürekkep püskürtmeli yazıcıların daha hesaplı olması nedeniyle artık sırada PC kullanıcıları da renkli baskı yapılabilmektedir.
LAZER YAZICILAR
Yazıcının kendi fiyatı çok pahalıdır. Ancak bir sayfanın basım maliyeti çok düşüktür. Hız ve kalite çok yüksek düzeydedir. Profesyonel iş yapan kullanıcıların kullandığı yazıcılardır.Lazer yazıcılar vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Lazer yazıcılarda kullanılan baskı yöntemi fotokopi makinesindekine benzer Lazer yazıcılar satır satır yazmak yerine sayfa sayfa yazarlar. Sıklıkla Lazer yazıcı üreticileri Fotokopi makinesi üreticilerinin mekanizmalarını kullanırlar. Örneğin Hewlett Packard lazer yazıcıları Canon Fotokopi makinelerinin baskı mekanizmalarını kullanarak yapılır. Eğer bu yazıcılardan birine sahipseniz tonerini bir Canon fotokopi makinesinin kartuşuyla değiştirebilirsiniz. Lazer yazıcı bütün sayfayı bir kerede basmak için geniş bir bellek kullanır. Lazer yazıcılardaki ROM basılacak dökümanın tam sayfa bir haritasını oluşturur. Bir bit haritası lazer ışını darbeleri ile sonra bu lazer ışını bir sıra aynadan yansıyarak ışığa duyarlı dönen bir silindir üzerine düşürülür. Lazer ışını silindiri tarayarak basılı alanları elektriksel olarak nötr hale getirir. Negatif yüklenmiş toner tozu nötr alanlara yapışır, negatif yüklü alanlara yapışmaz. Merdanenin sıcaklığı karakteri oluşturan noktaların kağıda geçmesini sağlar.
Lazer yazıcılar da çok sessizdir ve basım kaliteleri olağanüstüdür. Ama her güzel ve kaliteli şeyde olduğu, fiyatları da yüksektir (fiyatları 700 Dolarla 15 000 Dolar arasında değişir)
Grafik çıktılar Lazer yazıcıların zayıf taraflarını ortaya çıkarır. Bir lazer çıktısı alabilmek için bütün resmin yazıcıya yüklenmesi gerekir. Yazıcı baskıya geçmeden önce bir boyutta bir verinin tamamını saklamak zorundadır. Buna göre yüksek çözünürlüklü bir sayfa grafik çıktısı için 1MB yazıcı belleği yeterli değildir. Yazıcının da kendi işletim sistemi bir belleğe ihtiyaç duyar. Lazer yazıcılar sürekli form yazıcı kağıdı kullanmazlar.
Lazer Yazıcıda Dikkat Edilecek Ölçütler; Yazıcının dakikada basabildiği sayfa sayısı (hız), Bir sayfa düzenleme dili ile (PostScript ya da PCL) uyumlu çalışıp çalışmadığı, Baskı yapabileceği kağıt türleri, Kağıt üzerinde maksimum baskı alanı, Basabileceği font saysı, Yazıcının belleğinin büyüklüğü Network ortamında baylaşıma açık olup olmadığı, toner ömrü, fiyatı.Lazer yazıcıların hızı ppm (page per minute : dakikadaki sayfa sayısı) ile ölçülür. Bir yazıcının hızında iki farklı ölçüt söz konusudur. Bunlardan birinci sayfanın görüntüsünün bellekten hazırlanıp basılması, ikincisi ise aynı sayfanın birkaç dakika içinde arka arkaya kaç kez basılabileceği. Lazer yazıcılar çalışmaları sırasında ozon gazı üretirler. Ozon gazı fazla alındığında beyinde tahribat yaratır. Bu yüzden lazer yazıcıların bulunduğu yerleri sık sık havalandırmak gerekir.
Basılacak sayfanın bir görünümü, basımdan önce yazıcının belleğinde oluşturulduğu için bir lazer yazıcının en azından 4 MB belleğe ihtiyacı vardır. (300 dpi’lik bir sayfa bile 1.5 MB bellek gerektirmektedir.
1-Bir Laser Yazıcının Parçaları
Laser yazıcılar ile ilgili olarak öncelikle parçalarına bir göz atalım.
1.1. Veri Arabirimi
Tahmin edileceği gibi, yazıcıdaki en büyük devre kartı (printed circuit board) veriyi almaya ve değiştirmeye yarar. HP Yazıcıdaki bu ve diğer kartlara PCA ( printed circuit assembly) ismini vermiştir. HP II serisinde bu karta Arabirim PCA denirken, sonradan üretilen yazıcılarda Formatter (biçimleyici) PCA denmektedir. Biz bu ana kart için arabirim denetleyicisi terimini kullanacağız.
1.2. Arabirim Denetleyicisi
Arabirim denetleyicisi, yazıcının ana kartıdır. Üzerinde büyük ve karmaşık birkaç kısım vardır. Görevleri arasında aşağıdakiler vardır:
• Kurulmuş dört ana birim portundan birini kullanarak host ile iletişim kurar.• Gelen verileri, yazıcını anlayabileceği dile çevirir.• Kullanıcı girişi için Denetim Masası’nı görüntüler.• Kullanılmıyorken yazıcının durumu hakkında, farklı LED’ler yoluyla bilgi verir.• Konfigürasyon ve font ile ilgili bilgileri saklar.
Üzerinde duracağımız ilk fonksiyon, bilgi girişine ve host ile iletişime imkan veren bir veri yolu arabirimi olan giriş arabirimidir.
1.2. Giriş Arabirimleri
a) Seri portlarİsminden de anlaşılacağı gibi seri, verileri bir tek bit şeklinde göndermek için kullanılır; yani göndermek için bir kablo, almak için başka bir kablo kullanılır. Parelel port ile kıyaslandığında daha karmaşık ve esnek bir ara birimdir. Seri port, hız gibi birkaç parametrenin değiştirilmesi için konfigüre edilebilir ve farelerden tutunda modemlere kadar her şeyde bulunabilir.Eğer sessiz bir ortamda iyi yalıtılmış bükümlü-sarmal türü bir kablo kullanılıyorsa, seri bir port sayesinde birkaç yüz feet’ten uzak mesafelerde veri transferi yapılabilir. Laser yazıcıdaki seri port, paralel port’a göre daha az kullanılmaktadır.
b) Paralel Portlar
Diğer yandan, paralel port veri taransferi için sekiz kablo kullanılır. Bir kerede sadece bir byte veri kabloyu dolaşacaktır. Yazıcıdaki arabirim konnektörüne genelde Centronics pot dense de, aslında öyle değildir. Bu isim, sadece, eski zamandaki eski bir portun adıdır. günümüzdeki arabirim Epson tarafından geliştirilmiştir.Paralel portun en büyük dez avantajı mesafe açısından çok sınırlı olmasıdır. birçok üretici, laser yazıcılardaki paralele arabirim kablonun uzunluğunun 15 feet(yaklaşık 4,5 metre) ile sınırlı olmasını istemektedir.
c) Opsiyonel I/O
Üçüncü arabirim, opsiyonel I/O yada video portudur. HP yazıcılarındaki opsiyonel I/O portu, yazıcının arkasına, standart seri ve paralel portların yanına yerleştirilmiştir. Bu, birçok terfie ve emülasyon genişletmesine imkan verir. Aralarında en çok bilineni, yazıcının MAC bilgisayarları ile iletişim kurmasına imkan tanıyan Laser Writer terfisidir. Bu ayrıca, yazıcı paylaştırma cihazları gibi diğer birçok genişletmede arabirim olarak kullanılır.
d) Network I/O
Özellikle yazıcılar için üretilen ağ kartlarını son bölümde incelemiştik ve buradada özel bir not olarak bu konuya kısaca değindik. I/O’nun temel şekli olan bu kart, günümüzde iş dünyasında kullanılmaktadır çünkü kimse I/O’nun paralel portun yanında olmasını istemediği için yazıcısını masanın çevresinde tutmaz.
1.4. İşlemci
Arabirim denetleyicisinde de tüm tüm operasyonun bir beyni, yani işlemci (CPU) vardır. Hangi port veri alırsa alsın, CPU işlemi düzenleycek ve denetleyecektir. Eski model LaserJet’lerde kullanılan CPU, Motorola 68000 serisi iken, daha sonra üretilen LaserJet III’lerde 68030 kullanılmaya başlandı. LaserJet 4 ve daha ileri düzey yazıcılarda ise Intel 960 RISC tabanlı işlemci bulunmaktadır.Bu işlemciler çok büyük kapasiteli olmalarına rağmen, bunların yerini birçok yeni ürünün aldığını göreceksiniz, çünkü insanlar ana bilgisayarlarda daha güçlü ve hızlı bir cpu kullanmak istemektedirler. Örneğin, sisteme arka plan basımı için laserin daha yüksek çözünürlüğe ayarlanmasını sağlayan arabirim eklersiniz, daha güçlü bir işlemciye gerek vardır.
1.5. Yazıcı Belleği
Üreticilerin, özellikle ürünlerin terfisinde dikkat ettiği konulardan biri, Ram miktarı ve konfigürasyonudur. LaserJet 4 ve 5’te, III’e (2 mb) göre daha fazla Ram vardır. Ve standart Dram SIMM ‘ler kullanan biri tarafından kolayca terfi edilebilir. Eski terfilerin kurulması o kadar zor değildi; asıl sorun bunların çok pahalı olmasıydı.Ram terfileri, grafik çizimleri için çok kullanışlıdırlar, sayfa korumasını sağlarlar ve genel olarak sistemi hızlandırırlar. CPU’da olduğu gibi; host hafızasının genişletilmesi amacıyla, yazıcı RAM’inin yerini bir terfi arabirimi alabilir.
1.6. Sistem veri yolu
PC gibi laser yazıcıda da dahili bir veri yolu vardır. Bu veri yolunu bir çevre yolu ve verileri de arabalarmış gibi düşünebiliriz. Çevre yolunda araba kullanmak istersiniz, mevcut trafiğe dahil olmak zorunda kalırsınız. Arabirim denetleyicisi, tüm bilgilerin buradan ana sistemin veri yoluna girdiği birimdir.
Laser Yazıcının Çalışma Şekli
Laser baskı, birçok aşaması bulunan bir işlemdir. İşlemi anlamak, teknik bir uygulamadan daha fazlasını gerektirir; yanlışları fark etmek ve bunları düzeltmeyi bilmek çok önemli ve gereklidir.Bunu, daha sonradan detaylı bir şekilde anlatacağım, ancak şimdi bir laser yazıcının genel olarak çalışma şeklinin ne olduğuna bir göz atalım: Baskı tamburu (drum) temizlenir, üzerine eloktrostatik yükler sayesinde bir görüntü “boyanır”, sonra baskı toneri yüklü alanlara doğru hareket eder, daha sonra toner bir kağıda transfer edilir ve en sonunda ısıtılmış metal bir bilye sayesinde, toner kağıda yapışıp kalır.
2.1. Veri GirişiBir uygulama basıma hazır veri içeriyorsa, bu uygulama, dış dünyaya bir kapı açılmasını sağlayan PC içindeki donanım servisleri ile iletişime geçer. Daha sonra PC, aktif I/O portuna bağlı bir veri terminal cihazının bulunduğunu belirler ve bu cihazın veri beklediğinden emin olur.Laser yazıcı, paralel arabirim üzerindeki elektronik flaş hattını ya da seri arabirim üzerindeki
DTR’ı çekerek, bilgisayarın önermelerine karşılık verir. Bu, yazıcının aktif olmadığını ama algılayıcı olduğunu gösterir. Bir uygulama veri almaya başladığında, bu veri yazıcı tamponu tarafından alınacaktır.HP laser yazıcılarında ise, arabirim denetleyicisi veriyi alır ve isteyen birimlere gönderir. Bu birimler, opsiyonel I/O portundaki bir donanım cihazı veya font kartuşu ile birlikte çalışan ya da yazıcı hafızasında bulunan bir program olabilir.Eğer bu tür bir cihaz ya da program varsa, ya veriyi doğrudan kullanacak ya da istenilen ucu tamamlamak için laser makinesinin modülasyonunu değiştirecektir.Veri basıma hazır hale gelindiğinde, laser görüntüyü tanımlamaya başlamadan önce, donanım bir hazırlık işleminden geçecektir.Basım işleminin büyük bir kısmı, Elektro-fotoğraf Kartuşu sayesinde gerçekleşmektedir. Arabirim PCA her veri alışında, kartuş içinde bir takım aşamaların oluşması gerekir.
2.2. Tamburun HazırlanmasıBu aşamalardan ilki tamburun hazırlanmasıdır. Basım işleminin kalbi, ışığa hassas bir materyal ile kaplı bir alüminyum silindir olan ışığa hassas bir parçadır. Tamburun görevi, laser yazıcı tonerini yukarı kaldırmak ve kağıda dökmektir.
a) Tamburun Temizlenmesi
Her görüntünün basımı için aynı ışığa hassas tambur kullanıldığı için, bu tambur (mektup büyüklüğünde her sayfanın basımında, aşağı yukarı 3 tur dönmektedir), üzerindeki eski görüntü tamamen temizlenerek, yeni görüntü için hazırlanmaktadır. Eğer tambur tamamen temizlenmezse, sonraki sayfalarda, önceki basımlardan kalan hayali görüntüler belirecektir. Kara tahtayı tamamıyla silmenin ne kadar zor olduğunu bilirsiniz, silinmeden önce tahtaya yazılanlardan bir kısmı, silindikten sonra tahtanın bir kısmında her zaman kalır. İşte, laser basımda önlemek istediğimiz budur.Temizleme işlemi iki aşamada yapılır. Mekanik olarak, tamburda fazladan kalan toner, bir lastik temizleme bıçağı ile devamlı temizlenir. Daha sonra tambur, eloktrostatik olarak; eski yazıcılarda üst kapakta bulunan beş tane temizleme lambası ile, yeni yazıcılarda ise bir başka tambur olan yüklü tambur ile temizlenir. Lambalı yazıcılarda, lambalar, kartuşun üst tarafındaki iki dar kapaktan biri sayesinde, ışığa hassas tamburun üzerinde parlar. Bu iki kapak, kapak kapandığında otomatik olarak açılır. Bu lambalar, tamburun ışığa hassas bölümünü aydınlatarak, fazla yükleri nötralize ederler.Işığa hassas bölüm, ışığa doğru tutulursa kalıcı bir hasara uğrayabilir; bu sebeple, lambalardan gelen ışık kırmızı olarak süzülür. II ya da III no‘lu modellerin üst kısmını kaldırırsanız, kırmızı bir plastik göreceksiniz; bu, lambaların filtresidir.
Ayarlama İlk hazırlıktan sonra tambur, bir sonraki görüntü için hazırlanmalıdır. Bu işlem, tambur yüzeyinin; eski yazıcılarda birincil korona parçası ( kartuşun içindeki ) ile, yeni yazıcılardaki yüklü bir tambur ile, negatif bir yüke tabi tutulmasıdır. Yüksek voltaj kaynağı, korona teli ya da yüklü tambura -600V DC’lik bir yük sağlamakta ve böylece elektriksek bir korona oluşturulur. Bu – 600 V’luk yük, değiştirilebilir laser kartuşunda bulunan ana korona isimli çok önemli bir tel için gereklidir. Korona, tambura uygulanan –600 voltu alabilmek için aslında, -6000 voltluk yükü dışarı vermelidir.Hava, doğal bir yalıtkandır ve korona telinden tambura olan yük transferinde araya girebilir. Ancak, eğer bir korona teli bir yük üretirse, tel çevresindeki havanın iyonlaşmasına neden olur ve böylece tambur ve korona arsındaki yalıtkanlığın ortadan kalkmasını sağlar. Bu yüzden, -600 voltluk yük, tamburun tüm yüzeyine doğru nakledilir.Tamburun yüzeyine toplanan voltaj sabittir çünkü yüksek-voltaj güç kaynağındaki varistor’a bağlı bir levha tarafından filtre edilir.Varistor ismi, bu cihazın değişken bir direnç olmasından ileri gelmektedir. Belirli bir voltaj düzeyine ulaşılmadıkça, elektriği geçirmeyecektir. Bu özellik de, bu cihazın bu tür bir uygulamada kullanışlı olma nedenlerinden biridir.
Görüntünün Tambur Üzerine Yayılması
Ayarlandığına göre, tambur artık yeni görüntü için hazırdır.Işığa hassas tambur, laser birimi ile taranır. Bu işlem, CRT’ye benzer bir yöntem ile yapılır. Işının tekrarlayarak yaptığı yatay
süpürme hareketi.Karakter tanımı, arabirim denetleyicisi tarafından belirlendiğinde, o anki ışının durumuna göre uygun zamanlarda bir laser diyot açılıp kapanır ve böylece laser ışığı elde edilir. Bu ışık daha sonra, çok kenarlı bir aynanın döndürülmesinden elde edilen yansımaları sayesinde, belirlenir. Laserjet III ve daha ski modellerde, diyodun açık/kapalı durumu, tamburun içindeki ışının yaptığı işlemin her inçinde, 300 kez değiştirilebilir çünkü bu tür yazıcılarda 300 dpi çözünürlük vardır. Bu özellik, etkilenmiş bölgelerdeki voltaj potansiyelinde yük boşalmasına neden olarak ve böylece laser ile görünmez bir eloktrostatik görüntü oluşturarak, karakterin uygun bir bölümünün eşlenmiş halinin tamburda belirlenmesini sağlar.Laserin tambura girişi, şekil 18’de gözüküyor.
Renkli Baskı Farkı
Renkli laser yazıcılar çok pahalı olmalarına rağmen, ürettikleri harika grafikler ve yazılardan dolayı hak ettikleri ilgiyi topluyorlar. Bu yazıcılar tarafından üretilen profesyonel düzeydeki basımlar, kendi reklamlarını ya da grafiklerini yapan kişiler üzerinde derin bir etki bırakıyorlar. Renkli laserler, normal laser yazıcılara benzer bir şekilde çalışır; sadece daha fazla yüke ihtiyaçları vardır.
Gittikçe çok popüler olmaya başlayan renkli baskı yöntemi, HP Color Laser’lerde kullanılan “ Doğrudan Tambura ” yöntemidir. İlk olarak transfer işleminde, korona, tambur üzerine negatif yük yükler; daha sonra laser, tamburun üzerini temizler ve sarı tonerin ( basımdaki dört ana renkten ilki ) bağlanması için görüntü oluşturur. Sarı toner, yuvasına döndükten sonra, korona tambura bir daha yük yükler ve laser, tamburun üzerinde görevine başlar ve bir sonraki basım rengi olan magenta ( morumsu kırmızı ) için bir görüntü oluşturur. Bu işlem, diğer iki renk olan mavi ve siyah içinde devam eder. Dört rengin hepsi tambura tatbik edildikten sonra, görüntü hazır haldeki kağıda aktarılır.
Kağıdın Beslenmesi,
Tambur ayarlandığında kağıt, sensör/besleme bilyesi ile yazıcının içine doğru çekilecektir. Şekil 19’de de görüldüğü gibi..Şekilde de gördüğümüz gibi, kağıt yukarı doğru eğilmiştir. Ayrıca şuna da dikkat etmişsinizdir ki, bazen yazıcı, kağıdı tabladan bir inç kadar çeker ve devam etmeden önce kısa bir süre bekler. Bu iki olayın amacı kağıdın üst kenarının tambur üzerindeki görüntünün üst kısmı ile aynı hizaya gelmesini sağlamaktır.
Kağıt daha sonra kayıt bilyelerine gelir. Bu bilyeler, baskı işleminin her aşaması aynı anda gerçekleşecek ise kağıdı bırakırlar.
Görüntünün Geliştirilmesi
Metalik silindir, ışığa hassas tamburun hemen yanındadır. Görevi, hazneden toneri almak ve onu kullanılabilir bir şekilde tambura göndermektir. Bu araç, developing silindirdir. Developing silindir dönerken yüzey kısmının bir bölümü, kartuşun toner haznesinin içindeki temas eder. Silindirin manyetik özelliği nötral haldeki küçük toner parçacıklarını karşı konmazbirşekilde çeker ve bu parçacıklar silindire yapışıp kalırlar.Silindire yapışan toner, yükünü, ışığa hassas tamburun görüntü alanına doğru olan yolculuğu sırasında , alır.Toner, demir okside ( elektrik yükleri tarafından çekilen bölüm ) bağlı plastikreçine parçalarından ( eriyenbölüm ) oluşmuştur. Toner-yüklü developing silindir dönerek, görüntüsü hazır, ışığa hassas tambura yaklaşır, kazıyıcı bıçak, fazla toneri çıkarır ve böylece görüntü işlemine büyük bir katkıda bulunur. Manyetik durumdaki developing silindirin elektriksel özellikleri, bir DC bias’ı ve bir Ac potansiyeli ile artar. DC bias’ı kullanıcı tarafından basım yoğunluğu kontrol kolu ile ayarlanır. Görevi basılan kağıdın üzerinde son bulunan tonerin yoğunluğunu düzenlemektir.
Mantıksal olarak, daha fazla sayıda yeşil çark seçilmesi, ışığa hassas tambura gönderilen toner miktarının azalmasına neden olur ve böylece görüntü kağıtta daha hafif olarak belirir. Developing silindir, bu noktada, ışığa hassas tambur üzerinde laserden etkilenmiş bölgelere, çok fazla negatif yüklü toneri gönderdikçe, bu bölgeler görünmez elektrostatik görüntüye doğru çekilirler çünkü bu görüntünün kendiside negatif yüklü olmasına rağmen, tonerden çok daha fazla negatiftir. Tamburun geri kalan kısmı, yani laserden etkilenmiş bölüm, -600 V DC yüke sabit kalır vebenzer yüklü diğer toneri kuvvetli bir şekilde iter.Developer bilyedeki AC elemanı, Dc potansiyelini ve böylece tonerin, ters yönde bir işlemle, en yüksek potansiyeldeki eksi yüklü bilyeden kurtulmasına sebep olur. AC elemanı periyodundaki yüksek geçişini yaptığında toner, bilye tarafından yeniden çekilecektir. Bu ters işlem, saniyede 60 kez olur ve laserden etkilenmiş alanlar bir toner yığını ile kaplanacaktır. Elektrostatik açıdan tanımlanan görüntüye ulaşan toner parçaları, developing silindire geri dönmezler. Kullanıcı, dönen yeşil kablodaki Dc bias’ının ( bilinen birçok yazıcıda ) yönünü kontrol eder ve böylece DC onu kağıda döken tonerin yoğunluğunu etkiler.
. Görüntü Transferi
İstenen görüntü şu anda, kaliteli toner parçacıkları şeklinde tamburun üzerinde bulunmaktadır. Tonerin %50’sidemir oksit, %50’si plastiktir. Aslında toneri, yüzey boyunca güçlü bir mıknatısı sürterek tamburdan kurtarabilirsiniz. Daha sonra, laser yazıcı kağıda çok güçlü bir pozitif yük ( +600 volt ) vererek, toneri kağıda geçirir. Bu yük, yazıcıdaki önemli bir diğer ince tel olan transfer korona tarafından kullanılır. Toner, daha sonra tam buradan kağıda geçer.
Toner, kağıdın üzerine geçtiğinde, kağıt, yükünü azaltan statik yük eleyicisinden geçer. Ve görüntü, kağıtta belirir.Görüntü, tamburdan kağıda aktarıldıktan sonra, kağıdın tamburdan ayrılması, önceden belirlenmiş bir sonuç değildir. Ancak kağıt ilerledikçe, kağıdın doğal kalın-lığı bu ayrılma işlemini hızlandırır çünkü tamburun çapı çok küçüktür. Yine de, daha ince kağıtlar tambura yapışabilirler bu yüzden statik eleyici ayırma işlemine hız kazandırır.
Statik eleyici, pozitif yüklü kağıt ile negatif yüklü tambur arasında nötralizasyonu sağlayan çok fazla yüklü bir sıra dişlidir.
Görüntünün Kağıda Geçirilmesi
Kağıt, toner görüntüsü ile beraber eritme merkezine doğru ilerler. Ancak toner görüntüsü güven verici bir durumda değildir çünkü bu görüntü kağıda, sadece yerçekimi ve zayıf bir eloktrostatik yük ile bağlıdır. Eritme merkezinde, eritici bilye, temizleme yastığı, termositör, termo-koruyucu ve baskı bilyesi bulunmaktadır. Eritme bilyesi, eritme işlemi için gerekli ısıyı sağlamak için yüksek yoğunlukta kuvars bir lamba bulunan teflon kaplı bir silindirdir. Eğer ısı, beklenenden daha fazla olursa, eritici bilyenin yanında bulunan ve yazıcıyı gerektiğinde kapatacak, termositör adında bir belirleme/ koruma mekanizması vardır.
Laserjet III eriticisinin derecesi, açık ama baskı yapmıyorken 165C derece, baskı yapıyorken 180C derecedir. Laserjet 4 ‘te bu dereceler daha yüksektir. Bu dereceleri belirttikten sonra, zamklı, plastik kaplı, mürekkepli ya da kabartmalı bir görüntü araçlarının cihazın içine yerleştirilememesi konusunda sizi uyarayım. Birçok kişinin tepegözde kullanmak üzere sunum sayfaları yapmak için cihazın içine asetat yerleştirdiğini duydum. Durumu basitleştirmek gerekirse, eğer 180C derecenin altında eriyen bir şey üzerinde baskı yapmaya çalışırsanız, muhtemelen yeni bir iletici bilye almak zorunda kalırsınız. Temizleme yastığı, eritici bilyeye devamlı temas edecek şekilde yerleştirilmiştir. Bu yastık işlem süresince oluşan pislikleri temizler ve kaygan durumdaki eritici için silikon bir film tedarik eder. Bu durum, görüntünün eritildiği kağıdın planladığı gibi ilerlemekte olduğunu gösterir. Bir yazıcının ömrünün uzatılmasını ve kalitesini kaybetmemesi için, kartuşla beraber yastığın da değiştirilmesi gerekir. Silikon film olmadan, sıcak eritici devamlı kirlenecektir.
Baskı bilyesi, eritici bilyenin karşısında duran lastik bir bilyedir. Kağıt aralarından geçerken iki bilye de kağıda baskı yaparlar. Eritici bilye, diğerleri üzerinde daimi bir etki bırakan güçlü bir kişiye benzer. Bu yüzden her birkaç dakikada bir, yazıcı bu parçayı döndürecek ve böylece, lastik bilye, bilyeleri,n bir grup olarak bulunduğu alanda sürekli bir darbe almaktan kurtulacaktır. İşte bu, hiçbir sebep yokken laser yazıcının çıkardığı tuhaf sestir.Laser II ve III’te bulunan, eritici parçanın arkasındaki keçe kaplı kapağı arkaya doğru itersiniz baskı bilyesini görürsünüz
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder