25 Nisan 2007 Çarşamba

USB


USB (universial serial bus-evrensel seri veri yolu)

Yeni bilgisayarların hemen hemen hepsinde USB bağlantı kapıları bulunabiliyor. Bu özellik, Windows 98’deki gelişmiş USB aygıt desteğiyle birleştiğinde, PC’lere çevrebirimleri eklemeyi daha kolay hale getiriyor. USB aygıtlarının kuruluşu henüz herkes için geçerli ve eksiksiz bir deneyim değil, ama USB denetleyicisi olan bir Windows 98 yüklü PC’niz varsa ve bilgisayarın BIOS’unda (Temel Giriş Çıkış Sistemi) USB seçilir kılınmışsa, bir ya da birden çok USB aygıtını kurmak işinize yarayabilir.
USB 1997’nin başından beri çoğu bilgisayarların arkasında birçok kullanıcının ne işe yaradığını bile bilmediği bir ya da iki dikdörtgen şeklinde bağlantı mevcut. Buna şaşmamak gerek, zira uzun süre özellikle Türkiye bilgisayar pazarında bu bağlantı noktalarına bağlayabileceğiniz hiçbir şey bulamıyordunuz.
Bu bağlantı noktalarının ardında 1995 yılından beri bilgisayar dünyasının devleri tarafından geliştirilen yeni bir ara birim gizli: Universal Serial Bus, kısaca USB, Türkçe ifadesiyle “evrensel seri yol”. Bu arabirim yazıcı, fare, klavye, modem, scanner,joystick, dijital kamera gibi çoğu çevrebirim aygıtı için ortak bir arabirim sunuyor, paralel ve seri arabirimlerin neden olduğu kablo salatasının da önüne geçiyor. USB arabiriminin saniyede 1 Mbyte’lık hızı çoğu çevrebirim aygıtı için yeterli.
USB'nin temel amacı, standart bağlayıcıları kullanarak ve eklenti kartlarından kurtularak, geliştiriciler ve tüketiciler için maliyetleri düşürmek. Bunun nedeni, veriler gibi gücün de (güç dediğimiz şey, elektrik aslında) USB kabloları aracılığıyla dağıtılmasının yanı sıra, bazı düşük güçlü aygıtların ayrıca kullanılan adaptörlerden kurtulması. Şu anda 1.1 revizyonu bulunan USB özelikleri, saniyede 12 megabitlik (klavye gibi düşük hızlı aygıtlar için 1.5 Mbps) bir toplam veri hızına sahip. İki yönlü bir veri kanalı gerektiriyor. USB uyumlu göbekleri (hub'ları) kullanarak da, bir PC’ye 127 aygıtın takılmasını sağlıyor. USB, masaüstünde, kablo bağlantısını 5 metreden az tutarak, orta dereceli bir veri aktarımını amaçlıyor.

USB’NİN GENEL AVANTAJLARI :
Bilgisayarlarda standart olarak mevcut olan paralel ve seri portların kısıtlamaları USB ile ortadan kalkıyor. Teorik olarak USB portuna 127 aygıt aynı anda bağlanıp kullanılabiliyor. Bu veriyoluna bağlanan aygıtların IRQ, DMA, I/O, Jumper veya Switch gibi ayarlarıyla uğraşmanız gerekmiyor.
Tüm aygıtlar için ortaklaşa kullanılabilir transfer hızı USB’de teorik olarak saniyede maksimum 12 Mbyte. Ancak işin içine yönetim zahmetleri de girince pratikte bunun yüzde 80’i, yani yaklaşık 10 Mbit/s’i kullanılabiliyor. İki aygıt arasındaki maksimum kablo uzunluğu 5 metre.
Maksimum ağlanma düzeyi 7 olduğu için, teorik olarak bilgisayar ve USB ağına bağlı son aygıt arasındaki mesafe 30 metreye kadar çıkabiliyor. Bağlantı için gerekli kablolar oldukça ucuzdur, zira seri yol için sadece dört damarlı kablolar kullanılır. 50 veya 68 pinlik SCSI kabloları bilenler, USB ile nasıl tasarruf edilebileceğini iyi bilir.
USB’nin Getirdiği Avantajları özetlersek :
1. Tek bir PC’ye 127 adede kadar cihaz bağlayabilme
2. Hiçbir sürücüye, IRQ ayarlarına, DMA kanallarına ve I/O adreslerine, genişleme yuvalarına gerek duymadan kolay kurulum
3. Çevresel cihazlar için PC’yi kapatıp açmadan Tak ve Çalıştır fonksiyonelliği
4. Bütün cihazlar için tek tip konnektör
5. PC’yi kapatmadan cihaz ekleme ve kaldırma özelliği
USB Nasıl Çalışır?Çoğu USB aygıtın "sabit" ya da bağlı USB kablosu vardır. Bilgisayarınıza bir USB aygıt bağlamak için, aygıtın USB kablosunu bilgisayarınızdaki USB kapısına takarsınız. Ne kadar sıklıkta olursa olsun istediğiniz zaman bilgisayarı kapatmak, yeniden başlatmak ya da uyutmak zorundakalmadan USB aygıtı bağlayabilir ya da bağlantısını kesebilirsiniz.USB'nin getirdikleri :
Özellikle Windows 95’ten önceki günlerde, PC’nize bir aygıt eklemek istediğiniz zaman, karşınıza çıkacak birkaç engel hemen hemen belliydi. Öncelikle bilgisayarınızda doğru kapı (port) türünün mevcut olup olmadığını saptamanız gerekiyordu. Eğer doğru kapı türü varsa ve bir eklenti kartı kurmanız gerekmese de, hafıza adreslerini, IRQ’ları (kesme istekleri) ve DMA (Doğrudan Bellek Erişimi) kanallarını kontrol etmek ve sık sık bunlarla oynamak zorunda kalırdınız. Sonuçta da insanın kafasını allak bulak eden kavramlarla ve çoğu zaman düş kırıklığıyla baş başa kalırdık.
Windows sürümleri ve USBWindows 95'le birlikte gelen Tak Çalıştır (Plug&Play) ve PCI (Çevresel Bileşen Ara Birimi) veriyolu desteği, aygıtların kuruluşunu epey kolaylaştırmış, rahatlatmış gibidir; ama zorluklar, uyumsuzluklar ve aygıt çakışmaları ortadan kaybolmamıştır. Windows 98 yüklü bir sisteme ISA kart tabanlı çevrebirimleri eklemek, hala kullanıcının sistem kaynak paylaşımını kontrol etmesini ve ya kaynak atamalarını ayarlamasını ya da yeni bir tane eklemek için mevcut bir çevrebirimini sistemden kaldırmasını gerektiriyor.
Windows 95 OSR 2.1, USB çevrebirimleri için sınırlı destek getiriyor; ama Windows 98, bu anlamda çok daha başarılı. Windows 98’in avantajı, büyük ölçüde, hata düzeltmeye ve test sonuçlarına göre yapılan gelişmelere bağlı: USB Win32 Sürücü Modeli (WDM) ve USB sürücü arabirimi; WDM’nin --Sürüm 9.0 olarak adlandırıldığı-- Windows 95 OSR 2.1’de olduğundan daha daha uzun bir süre ve daha geniş bir aygıt yelpazesiyle test edildi.
Ayrıca Windows 98’de, Windows 95 OSR 2.1’de bulunmayan üç sürücü sınıfı var: dijital video ve dijital ses için WDM Streaming sınıfı sürücüler; insan arabirim aygıtları için WDM HID sınıfı sürücüler; ve --bir düğmeyle ya da bir USB tarayıcısındaki denetimle-- tarama ve uygulama başlatmayı seçilir kılmak için kullanılan STI USB ara birim sürücüleri. Birden çok aygıt USB aygıtları, tek başlarına bağlandıklarında, beklendiği üzere (birkaç önemli sürpriz dışında) sorunsuz çalışırken; birden çok USB cihazını tek bir PC’ye bağlamak için eskiden yapılan girişimler, USB çevrebirimlerinin bir araya geldiğinde iyi “çalışmayacağı” düşüncesini ortaya çıkardı. Yine de, yapılan testlerde, Windows 98 sistemleri çeşitli USB aygıtlarını eş zamanlı olarak çalıştırabiliyor (ama yeni aygıtların ilk kuruluşu sırasında, daha önce kurulmuş cihazlar bazen geçici olarak kaybolabiliyor da).
Ayrıca 1998’deki sonbahar Comdex fuarı sırasında, sponsorluğunu USB Gerçekleştirenler Forumu’nun yaptığı canlı bir gösteride, toplam 111 aygıt aynı anda bir PC’ye bağlandı ve çalıştırıldı. Birçok çevrebirimi bağlama ihtiyacı duyan ya da hatta bağlamaya çalışan gerçek kullanıcıların bulunması olasılığı uzak olsa da, önemli olan bu işlemin mümkün olması. Ortalama bir kullanıcının bağlayacağı 6-8 USB aygıtı gayet iyi sonuç verir.
Bağlantının esasları :
Bilgisayarınız USB’ye hazırsa, PC’ye bir çevrebirim aygıtı bağlamak genellikle oldukça kolay. İlk adım, PC’nizde USB kapılarının olduğundan, USB veriyolunun kurulmuş olduğundan ve kapıların yollara bağlı olduğundan emin olmanızdır. USB’nin hazır olup olmadığını kontrol etmenin en kolay yolu,
Start Settings Control Panel System Device Manager’ı (Başlat Ayarlar Denetim Masası Sistem Aygıt Yöneticisi) açmak; ve USB'yi (Evrensel seri yol denetleyici), listelenen bir aygıt olarak aramak.
USB için Yapılacaklar ve yapılmayacaklar :
Windows 98 kullanılması öneriliyor. Windows 95 OSR 2.1 altında çalışabilen çerebirimleri sınırlı. En geniş aygıt yelpazesi ve çoklu çevrebirimleri eklendiğinde en iyi sonuçları almak için Windows 98 gerekiyor.
Windows 98 CD-ROM'unuzu el altında bulundurun. Windows, gerekli dosyalar ya da sürücüler kurulmuş olsa bile, her USB kanalına yeni bir çevrebirimi kurmaya kalktığınızda, büyük olasılıkla CD’yi takmanızı isteyecektir. Zaman kazanmak için CD yanımızda olmalı ; yada daha iyisi, yeriniz varsa Windows 98 CAB dosyalarını C: sürücünüzdeki bir altdizine kurun.
Desteklenen çevrebirimlerinin sayısını sınırlayan göbekleri (hub) kullanmayın. Bunun yerine, en azından kanal başına 500 miliamperlik kendi gücünü kendi sağlayan USB göbeklerini kullanın. Ayrıca göbeklerin her port için ayrı anahtarlama özelliği olmalı, böylece kötü bir çevrebirim, bir göbekteki bütün aygıtları ve aygıtların durumunu gösteren LED göstergelerini kapatmayacaktır.
Beş metreden uzun kablo kullanılmamalı; monitör ya da klavyelerdeki pasif düzgeçişli (pass-through) bağlayıcılar da dahil olmak üzere uzatma kablosu veya bağlayıcıları da kullanılmamalı. Uzatma kablosu ya da bağlayıcıları, kullanılır durumdayken, belirgin bir sinyal bozulması risk doğuruyor.
Yeni bir USB çevrebirimi kurduktan sonra, daha önce kurulmuş olan bileşenlerin hala çalışıp çalışmadığını kontrol ediilmeli. Testler, yeni bir USB çevrebirimi kurduktan sonra sistemi yeniden başlatmanın, her şeyin çalışması için çoğunlukla yeterli olduğunu gösteriyor.
USB için en iyi uygulamalar nelerdir?USB en hızlı büyüyen üç alanda çok önemli rol oynuyor: dijital görüntüleme, PC uzak iletişimi (PC telephony), ve çokluortam oyunları. USB'nin varlığı, bu alanlarda PC'lerin ve yan donanımların güvenilir olarak bir arada çalışmaları anlamına geliyor. USB, giriş aygıtları için yenilikler kapsını açıyor. Örnek olarak yeni nesil "force-feedback" dijital joystickleri gösterebiliriz. Tabi yazıcılardan tarayıcılara, yüksek hızda iletişime (Ethernet, DSL, ISDN veya uydu iletişimi) gibi bütün yan donanımlar için de yepyeni imkanlar sunuyor.
USB sorunları ve hata iletileri :
Bu kısım USB aygıtlarına ilişkin olarak görülebilecek hata iletileri ile ilgili bilgi içerir. USB aygıtlarına
ilişkin olarak ne tür hata iletileri görebilirim ve bu durumlarda ne yapabiliriz?
USB aygıtlarla ilgili sorunlarla karşılaşırsanız, kolayca çözebilirsiniz.Temel olarak, Mac OSíun sizi USB ile ilgili sorunlar nedeniyle uyarmak için kullandığı üç tür hata iletisi vardır:*Çalıştırmak için yeterli güç yok*Tüm özellikleri çalıştırmak için yeterli güç yok*Sürücü bulunamadı*Çalıştırmak için yeterli güç yokAygıtın güç kablosu varsa, kablonun çalışan bir elektrik prizine takılı olduğundan emin olun.USB aygıtın USB kablosunu bilgisayarınızdaki ya da prize takılı olan başka bir USB aygıttaki USB kapısına takın.
USB Ürünleri
USB çevrebirimlerinin geniş bir yelpazesi artık mevcut: klavyeler, fareler, oyun çubukları ve oyun denetleyicileri, yazıcılar, tarayıcılar, dijital kameralar, video kameralar, hoparlörler, modemler, ağ bağlayıcıları, sabit diskler, sökülebilir depolama aygıtları, parmak izi okuyucuları ve iletişim ağı göbekleri (hub). USBIF, kendi Web sitesinde (www.usb.org) bir ürünler listesi bulunduruyor. İlk aygıtlar genellikle Windows 95 OSR 2.1’le çalışacak sürücüler içerip çoğu zaman karışık sonuçlar doğururken, yeni USB çevrebirimlerinin çoğu yalnızca Windows 98’i destekliyor.
Tüketicilerin dikkat etmesi gereken bir nokta var: Çoklu bağlantı kapıları ile bazı çevrebirimlerinin hem Windows 95 ve Windows 98’i desteklediği iddia ediliyor. Ama bu aygıtların yakından incelendiğinde, USB aracılığıyla yalnızca Windows 98 sistemlerle bağlandığının ve Windows 95 PC’lerde başka bir bağlantı (yazıcı için bir paralel kapı ya da hoparlörler için analog bağlantı gibi) gerektirdiğinin farkında olmalılar.
USB İLE İLETİŞİM :
İster analog modem, ister ISDN hatta ADSL olsun: USB saniyede şu an için maksimum 12 Megabit’le yaygın tüm komünikasyon aygıtları için yeterince rezerve sahiptir. Ancak bununla da kalmıyor: Aygıtların USB arabirimi üzerinden güçle beslenmeleri mümkün. Böylece bu aygıt sınıfları için olmazsa olmaz harici güç adaptörlerine de gerek kalmıyor. Bu da ürünün fiyatını düşüren olumlu bir etken, ayrıca çalışma masanızda bir fazlalıktan kurtuluyorsunuz. Tek problem şu: Çoğunlukla sadece SelfPowered Hubs denilen kendi güç kaynağına sahip dağıtıcılar aygıtları güç ile besleyebiliyor. High Power aygıtların Bus Powered Hub’lara bağlanması gerçi USB spesifikasyonuna göre veri yoluna aşırı yüklenme söz konusu olduğunda aygıtların zorunlu olarak devre dışı bırakılmalarına neden oluyor (aygıtlar bu sırada hasar görmüyor), ancak pürüzsüz bir kullanımdan bahsetmek mümkün değil.
Genel olarak şu geçerli: Bir USB aygıtı 500 mA’den fazla güç çekmemeli. Self Powered bir Hub yuva başına 500 mA güç sağlayabilmeli. Bus Powered bir Hub’da yuva başına en az 100 mA güce ihtiyaç vardır. Bu yüzden birçok Bus Powered Hub’ı iç içe kullanmak mümkün değildir. Bir çok Hub kullanılacaksa bunlar aktif olarak beslenmelidir. Hatta özel kablolarla USB arabirimi üzerinden iki bilgisayar seri veya alternatif bağlantılar paralel arabirimi işgal etmeye gerek kalmadan -Nullmodem bağlantısı gibi- Peer to Peer bağlantı kurmak mümkün. Böylece mini ağ sürekli kullanıma
UNIVERSAL SERIAL BUS TEKNOLOJİSİNDE YENİ OLAN NE?
USB, paralel ve seri birimin aksine “Hot Plugging” özelliğine sahip. Yani işletim sistemi çalışırken sistemi yeniden başlatmaya gerek kalmadan aygıtları istediğiniz gibi takıp sökebilirsiniz. USB doğal olarak Plug&Play uyumlu. Takılı aygıtlar uygulamalar çalışırken de otomatik olarak tanınır ve sisteme eklenir, kişisel olarak bunları konfigüre etmeniz gerekmez. Veriyoluna entegre edilmiş güç besleme si ile modem, internet kamera gibi çoğu uç aygıt harici güç beslemesine ihtiyaç duymaz. Hub’a ve bağlı aygıt sayısına bağlı olarak aygıt başına 100 ile 500 mA verilebilir.

Hiç yorum yok: